انسان فرهیخته در برابر نهادهای اجتماعی در نمایشنامة زندگی گالیله اثر برتولت برشت

زندگی گالیله نمایش نامه ای است از برتولت برشت. او در این نمایش نامه تلاش می کند تا زندگی نابغه ای را در قرون 16 و 17 میلادی به تصویر بکشد و به این گونه، نقش اراده و شخصیت دانشمندان و روشنفکران و نیز ناتوانی و سازش در برابر نهادهای اجتماعی را در تاریخ معاصر، به زیر ذره بین نقد ببرد؛ تلاشی که نخبگان ضد فاشیستی معاصر دیگری همچون هاینریش مان، توماس مان، لیون فویشت وانگر، فردینانت بروکر و فریدریش ولف نیز به شیوه های مختلف به آن پرداخته بودند و در آن توفیقی نیافتند. در این زمینه برشت قصد دارد در نمایش نامه اش با مطرح نمودن واکنش گالیله در برابر یکی از نهادهای اجتماعی عصر خویش، یعنی کلیسا، به حکومت فاشیستی هیتلر و برخورد تند آنان با محققان مخالف اشاره کند و برای رسیدن به مقصود خویش، شخصیت گالیله را به عنوان نماد فرهیختگان انتخاب می کند و او را به صورتی معرفی می کند که تا حد ممکن حامل تضادها و تناقضات معمول در انسان فرهیخته باشد، شخصیتی که نه سیاهِ سیاه و نه سفید سفید، بلکه خاکستری است با همة ضعف ها و قوت ها، یاس ها و امیدها؛ آیینة شخصیتی که برشت خود را در آن می بیند. این مقاله سعی دارد با بررسی نمایش نامة زندگی گالیله اثر برتولت برشت، به این پرسش پاسخ دهد که در یک جامعة بسته با فرهیختگان چگونه رفتار می شود و نیز واکنش نخبگان به این رفتارها چگونه خواهد بود. ما در این مقاله به شیوة استقرایی، تمام مواردی را که گالیله به عنوان نماد فرهیختگان با آنها مواجه است مرور و در آخر نیز پیام نویسنده را در این باره بررسی می کنیم.